Immunoglobulina A (IgA) stanowi jedną z pięciu klas immunoglobulin budujących układ odpornościowy człowieka. Białko to jest ściśle związane z błonami śluzowymi, których powierzchnia w naszym organizmie dochodzi do 400 m²! Biorąc to pod uwagę, nie dziwi fakt, że dzienne wydzielanie IgA znacznie przewyższa sekrecję pozostałych Ig, a niedobory tego białka mogą powodować wiele chorób.
Jakie są normy IgA i jaką rolę pełni IgA w naszym organizmie? Wszystkie odpowiedzi znajdziesz w poniższym tekście.
Immunoglobulina A — charakterystyka
Badania skutkujące odkryciem IgA sięgają lat 50. XX wieku, kiedy to zespół naukowców zauważył różnice w budowie globulin wyizolowanych z surowicy krwi. Szereg późniejszych analiz doprowadził do tego, że w roku 1964 oficjalnie potwierdzono fakt istnienia IgA. Zauważono przy tym, że jedynie niewielka część związku występuje we krwi człowieka. Największe ilości IgA są w wydzielinach śluzowo-surowiczych:
- siarze (pierwszym mleku pojawiającym się u kobiety po porodzie),
- łzach,
- wydzielinach z nosa i gardła,
- wydzielinach oskrzelowych,
- w jelitach,
- drogach moczowo-płciowych.
Za co odpowiada IgA?
IgA jest jednym z głównych elementów układu odpornościowego, dlatego w dużej mierze wpływa na zachowanie równowagi naszego organizmu. Stanowi pierwszą linię obrony przed zagrożeniami z zewnątrz. IgA mają wiele właściwości, które pomagają zwalczać wirusy, bakterie oraz inne mikroorganizmy zagrażające naszemu zdrowiu. Do najważniejszych należy zaliczyć:
- neutralizację i hamowanie uwalniania cząsteczek wirusów,
- zdolność do sklejania bakterii, co uniemożliwia ich poruszanie się,
- neutralizację toksyn i enzymów wytwarzanych przez chorobotwórcze mikroorganizmy,
- zapobieganie przywieraniu bakterii do błon śluzowych,
- aktywację pozostałych komórek organizmu odpowiedzialnych za odporność.
Trzeba przy tym dodać, że działanie IgA jest przeważnie miejscowe i ogranicza się do obszaru wniknięcia bakterii czy wirusa. Związek ten w mniejszym stopniu odpowiada za odporność ogólną.
Jakie są normy IgA?
Immunoglobulina A jest niemal niewykrywalna u niemowląt. W tym okresie za obronę małego organizmu odpowiadają głównie immunoglobuliny mamy. Dopiero wraz ze wzrostem i rozwojem układu odpornościowego, zaczynają się pojawiać samodzielnie produkowane IgA, których szczytową ilość osiągamy ok. 12 roku życia (wtedy mówimy o pełnej dojrzałości układu odpornościowego). Warto przy tym zaznaczyć, że IgA najwcześniej występują w ślinie, co ma duże znaczenie dla niemowląt poznających świat buzią.
Zawartość IgA określamy w surowicy, a materiałem do badań jest krew. Ze względu na wiek badanego wyodrębniono następujące wartości referencyjne:
- krew pępowinowa, noworodki ―0,06 g/l,
- do 5 mies. ― 0,13g/l,
- do 15 mies. ― 0,17 g/l,
- do 24 mies. ― 0,13-0,93 g/l,
- do 5 lat ― 0,1-1,33 g/l,
- 5-10 lat ― 0,38-2,35 g/l,
- 10-14 lat ― 0,62-2,30 g/l,
- 14-18 lat ― 0,85-1,94 g/l,
- dorośli ― 0,52-3,44 g/l.
Nieprawidłowe wartości IgA
Zaburzenia w wydzielaniu IgA mogą mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Najczęściej obserwuje się niedobór tego białka, z czego wynika pierwotny niedobór odporności. Jego skutkami są:
- nawracające zakażenia dróg oddechowych,
- atopie (m.in. AZS),
- nietolerancje i alergie pokarmowe,
- choroby autoimmunologiczne (np. łuszczyca).
Do innych schorzeń związanych z nieprawidłowym wydzielaniem IgA należy m.in. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, reumatoidalne zapalenie stawów czy nefropatie (zmiany w obrębie nerek).
IgA jest jednym z kluczowych czynników pomagających zachować organizm w zdrowiu. Dlatego, gdy zachodzi podejrzenie jakichkolwiek nieprawidłowości w jej wytwarzaniu, należy rozpocząć natychmiastową diagnostykę i odpowiednie leczenie.
Bibliografia:
https://phmd.pl/api/files/view/2105.pdf dostęp dn. 03.10.2023
https://podyplomie.pl/pediatria/12148,niedobor-iga-czy-nalezy-sie-go-obawiac dostęp dn. 03.10.2023
